Machtig Marokko

Na een radiostilte van ruim twee maanden heb ik eindelijk de tijd gevonden om me over een vervolgverslag te buigen. Want ondanks het feit dat we alle tijd van de wereld hebben zorgen de fantastische mensen die we ontmoeten en plekken die we bezoeken ervoor dat de dagen voorbijvliegen. Het vorige verslag eindigde net na Sinterklaas, in Lissabon, en we maken even een sprong in de tijd naar enkele dagen voor Kerstmis.
Nog steeds vrolijk vertoevend in Portugal, in de zuidelijke Algarve-streek, besloten we om de befaamde Pizza Party mee te pakken. De Pizza Party is een begrip geworden onder reizigers in Portugal en omstreken, en om een reden. Het concept is eenvoudig: voor een tientje kun je jezelf de hele avond volplempen met pizza, de biertjes moet je wel zelf betalen, behalve natuurlijk als je een goedgevulde camper op het terrein hebt staan waar je zo nu en dan naartoe sneakt. We hadden even ervoor twee skydivers ontmoet die een weekje in de buurt waren om wat sprongen te maken, en op het feest talloze kleurrijke mensen ontmoet. Het feest speelde zich af in een piepklein dorpje gemaakt voor backpackers en vrijwilligers, tussen het glooiende landschap dat Portugal rijk is. Tot in de vroege uren schelde de muziek op twee podia en hosten de tot de nok toe met pizza gevulde bezoekers van alle leeftijden ritmisch door het dorp, genietend van de nodige vuur- en dansshows. Veel bezoekers hebben in Portugal een stuk land gekocht om zelfvoorzienend door het leven te gaan, ook zijn er vele die in communities leven.
Na onze roes uitgeslapen te hebben op het terrein, waar de muziek nog doorbonkte toen we rond 15:00 vertrokken, reden we door naar het dorpje Barao om Kerstavond op de hippiemarkt te vieren. Deze samenklontering van ludieke campers, edelsteenverkopers en blanke rasta's is een waar spektakel om mee te maken. Om de paar meter word je verleid tot het kopen van veganistische brownies, zelfgemaakte hummus en artistieke snuisterijen.
Na kerst reden we in een noodgang naar Malaga, zo'n 500km naar het oosten, waar David (Anaïs' tweelingbroer) en Rosa (Tom's zusje, die grappig genoeg ook een relatie hebben) Oud en Nieuw met ons kwamen vieren. Voordat het zover was bezochten we een aantal prachtige plekken. Zo hebben we aan een meer gestaan dat eigenlijk alleen te voet of met een tweewieler bereikt kan worden, maar we wurmden onze campers door de smalle straatjes om te genieten van een verlaten plek met uitzicht om met U aan te spreken. Een soortgelijke weg is afgelegd, een weg waarover je zou zweren dat er álles aan gedaan is om je vehikel gaandeweg te laten overlijden, om bij een naturistenstrand aan te komen waar talloze lui vanuit heel Europa voor onbepaalde tijd in hun tentje wonen.
Oud en Nieuw vierden we in de heuvels naast Santa Fé, we hadden vernomen dat daar een mooi feest plaats zou vinden én hadden daar beschikking tot de hot springs, een poeltje dat door een natuurlijke bron heerlijk warm water bevat. Onze campers hadden we zoals gebruikelijk in een driehoeksformatie neergezet, nog geen meter van elkaar vandaan, en we spendeerden de avond knus op elkaar in de Iveco van Tom en Ana. Toen ik even voor middernacht iets uit onze camper wilde pakken, lag de vloer bezaaid met glasscherven met een grote zwerfkei (een mooi exemplaar, helaas iets te lomp om als souvenir mee te nemen) in het midden. Nadat was doorgedrongen wat er was gebeurd deden we een vlugge check in de camper, maar gelukkig lag de fles drank die ik wilde halen er nog, dat had onze avond goed kunnen verzieken. Wel waren er wat laptops, camera's, portemonnee's en andere prullaria verdwenen, maar wie heeft dat nou nodig in het zuiden van Spanje? We besloten de fles drank snel soldaat te maken, voordat de boeven zouden beseffen wat voor waardevols ze achtergelaten hadden, en niet te veel aan het voorval te denken.
We kregen de tip van andere feestgangers om de volgende dag de vallei door te spitten; er waren in dit gebied vaker schobbejakken actief en dikwijls werd alles dat niet gebruikt kan worden gedumpt om er met de waardevolle spullen vandoor te gaan. Deze zoektocht heeft ervoor gezorgd dat ik mijn portemonnee (zonder geld weliswaar) en tandpasta teruggevonden heb. Zo kon ik in ieder geval met een frisse bek aangifte doen bij de politie.
David en Rosa vlogen 2 januari alweer terug naar Nederland, en nadat we ze uitgezwaaid hadden begon ons volgende avontuur: Marokko. Vanaf het Spaanse Algeciras namen we de boot naar Tanger Med, naar een compleet nieuwe wereld en een land waar we allemaal hopeloos verliefd op zouden worden (spoiler alert).

Op de boot kwamen we Stephan tegen, een Franse vijftiger die het tegenwoordig ruim genoeg heeft om reizend door het leven te gaan. Vorig jaar is hij met een catamaran de gehele Caraïben doorgevaren, en dit jaar reist hij met een camper. Een camper waar de onze zo'n vijf keer in past, dat dan weer wel, met een aanhanger erachter waar zijn 4WD buggy op meelift. We besloten een tijdje samen te reizen, de vier kinders op pad met opa, wat een hoop schitterende situaties met zich mee zou brengen.
Na de eerste nacht aan de kust gespendeerd te hebben zijn we doorgereden naar Chefchouen, ook wel 'het blauwe dorp' genoemd, met een reden. Elk stukje straattegel, iedere winkel en elk stukje fundering in het dorp is er knalblauw geverfd, alsof we rondliepen in de videoclip van Eiffel 65. We leerden gelijk dat het verkrijgen van hasj in Marokko nog een stuk gemakkelijker is dan in Nederland; heuse salvo's drugsverkopers belemderen haast het zicht op de blauwgeverfde boetiekjes. De hasj wordt namelijk niet veel verderop, in het rif-gebergte, verbouwd. Maar hierover later meer.
Na Chefchouen reden we door naar Fes, waar we voor het eerst inzicht kregen in wat een fantastisch volk de Marokkanen zijn. We stonden geparkeerd op een groot terrein middenin het stadscentrum, naast de bruisende 'souk' (de markt waar van 's ochtendsvroeg tot 's avondslaat verse groenten en vlees, kleding, kunst en vele andere typisch Marokkaanse items te koop zijn) en tijdens het uitlaten van Bacon en Mosh kwamen de koters uit alle hoeken en gaten tevoorschijn om iets van het schouwspel mee te krijgen. Honden als huisdieren zijn daar niet al te gebruikelijk - honden worden veelal als vuil behandeld, zeker de talloze straathonden die Marokko rijk is - en een exemplaar als Mosh hadden ze nog nooit eerder gezien. Toegegeven, Mosh is ook een museumstuk op zich.
Toen we 's avonds, verzadigd van een heerlijk tajine-gerecht, op de GPS zochten hoe we het beste terug konden lopen, stopte er een politiewagen met zwaailicht naast ons. Toen duidelijk werd waar wij naartoe moesten kwamen de drie heren tot de conclusie dat dit veel te ver was om nog te gaan lopen, en zo reden we even later met acht man opgepropt in de politiewagen naar onze trouwe campers.
Een uurtje rijden van Fes vandaan ligt de stad Ifrane in het Midden-Atlasgebergte. Tijdens deze rit kwamen we er voor het eerst achter wat een divers land Marokko is, aangezien we de dag begonnen met een waterig zonnetje op ons gelaat, en een uur later sneeuwengels maakten in pakken sneeuw van ruim een meter! Anaïs' was jarig de volgende dag, en de traditie van een witte verjaardag werd onverwachts voortgezet voor haar. Gelukkig hadden we nog een ruime hoeveelheid drank meegesneakt uit Europa; in Marokko is alcohol zeer schaars en duur.
's Nachts was het zo'n zeven graden onder nul, en toen we wakker werden was de sneeuwstorm nog steeds bezig. Het duurde dan ook enkele uren voordat we Ifrane veilig konden verlaten (en voor Stephan en zijn rijdende woonwagenkamp nog een dagje langer), veel wegen waren afgesloten tot ze weer veilig bereden konden worden.
Na een paar dagen in het binnenland van Marokko getourd te hebben zetten we koers naar de kust. We verbleven een dagje in Rabat waar ons steeds meer duidelijk werd dat we in Nederland nog een hoop kunnen leren van de gastvrijheid in Marokko. Zo wandelden we door de supermarkt, raakten aan de praat met een man over onze reis en de manier van reizen, en niet veel later worden we bij hem en zijn familie thuis uitgenodigd, als we willen kunnen we er zelfs slapen.
Via de hysterische toeristenstad Casablanca reden we door naar El Jadida, waar Michele (m) ons kwam vergezellen. We ontmoetten de Italiaanse hunk en zijn hond Margot in een surfersdorpje in Portugal en zouden vanaf dit moment samen Marokko verkennen. Op het strand van El Jadida raakten we aan de praat met Sayid, een man van eind vijftig die ons meenam naar zijn favoriete plek om een kopje koffie te drinken. Eenmaal genesteld vonden we de tent al wat groot en chique om louter koffie te drinken, en onze voorgevoelens werden bevestigd toen de tafel compleet vol werd gezet met lekkernijen. Geen plekje tafellaken bleef zichtbaar, en als dit wel het geval was voor een fractie van een seconde zorgde onze trouwe ober ervoor dat dit probleem verholpen werd. Toen de tajine's met lamsvlees, gehaktballen en schapenhersenen opengingen beseften we maar al te goed dat het lastig is om vegetariër te zijn in een gastvrij land als dit. Vanaf dat moment zijn we door Michele omgedoopt tot Bullshitarians.
El Jadida achter ons latend reden we via Oualidia, waar we voorlopig afscheid namen van onze suikeropa Stephan, door naar Safí. Net voor Safí, bij populair strandje onder de locals, kwamen we twee reizende Franse stellen tegen: Elena en Ambroise met hun hond Ninoi en Ambre en Maelik. Met de vier kersverse twintigers zouden we nog een paar weken samen reizen. We vonden een mooie surfspot onder de stad waar we een paar dagen verbleven, hartelijk welkom geheten door de lieve mensen die er werken of gewoonweg altijd te vinden zijn. Overdag kregen we rondleidingen door de stad door de NederMocro Hichem en 's avonds dronken we Berberse theetjes bij het kampvuur van Rasta-Marokkaan Hamouda. Life is good! We besloten nog één dag langer in Safí te blijven aangezien er golven van zo'n zeven meter verwacht werden. Dit spektakel werd bezocht door tientallen surfers uit heel de wereld, diverse cameraploegen en honderden toeschouwers. Op het hoogtepunt lagen er bijna honderd surfers in het water, allemaal wachtend op dat perfecte moment.
Na een emotioneel afscheid van onze nieuwe vrienden reden we door naar een bouwvallig en verlaten kasteel een paar kilometer landinwaarts. Dit ietwat lugubere plekje bleek ook de stortplaats te zijn voor al het dode vee uit de omgeving, na een rondje kasteel moest je goed kijken of er niet nog een dood paard in het profiel van je voetzolen zat. In de avonden werden we getrakteerd op geweldige vuurshows van de Franse stellen, ze zijn allen zeer behendig in jongleren, poi's en de devil stick. Een genot om te zien, en ze hebben ons ook gemotiveerd om vanaf dat moment onze jongleer -en poiskills flink op te krikken. Je moet toch wat als je zeëen van tijd hebt. Bij ons vaste kampvuur ontmoetten we Mohamed en zijn broer Mohamed, die in het piepkleine dorpje ernaast wonen. De Mohamed's namen ons de volgende dag mee om het land en hun kameel te laten zien. Deze logge viervoeter/tweebulter had toegang tot een aantal hectare aan heuvelachtig landschap waar hij vrolijk rond paradeerde.
Een dag of vier later wisselden we het dierenkerkhof in voor een desolaat plekje op een klif net naast het surfersdorpje Sidi Kaouki. Overdag jongleerden we, struinden de stranden af en werd er gesurfd door Michele, Tom en Amarins. 's Avonds kwamen de lokale gasten, al dan niet verg-ezeld door hun ezel, ons bij het kampvuur verblijden. Het preparen en garen van een tajine duurt een paar uurtjes, maar dan heb je ook de meest malse groenten die je je kunt bedenken, van die groente waar tandeloze tante Toos zonder enige moeite met haar tandvlees doorheen knauwt.
We besloten ook om met de groep paard te gaan rijden over het strand. Romantisch, ondergaand zonnetje, in slowmotion galloperend door het lage water terwijl je haar ritmisch meedanst met de bewegingen van het paard. Dit was voor sommigen zeker het geval, Tom en ik hielden er echter een andere ervaring aan over. Tom's paard schrok van een voorbijrennende hond, waarna hij het op een sprinten zette. Voor omstandigers had hij veel weg van Legolas die op het punt stond Middle Earth te redden, zelf dacht het arme jong dat zijn laatste uur geslagen had. Mijn ervaring was ietwat anders, aangezien ik op de Sugar Lee Hooper der paarden zat. En dan heb ik het niet over de seksuele voorkeur maar des te meer over de omvang van het dier. Terwijl mijn vrienden draffend, galloperend en weet ik wat voor loopsnelheden paarden allemaal hebben over het strand snelden, had mijn paard slechts standje slenter tot beschikking. Wat een ervaring.
Na Sidi Kaouki trokken we verder zuidwaarts, waar het weer tijd was om ons reisgezelschap uit te breiden. Op een camperplek naast het stadje Aourir troffen we de Berberse jongens Karim en Soufian aan, die een paar dagen met hun backpack en tentje een paar dagen eigen land aan het verkennen waren. We namen ze mee naar een aantal mooie surfspotjes, zij leerden ons wat Arabisch en Berber terwijl wij ze oerhollandse drankspelletjes bijbrachten, maar het kan zijn dat ze die vergeten zijn.
Een uurtje zuidelijker gelegen ligt het piepkleine maar ontzettend toeristische surfersplekje Imsouane, waar Agnes, een Roemeense vriendin die we drie jaar eerder in Indonesië ontmoetten, een hostel runt. Zij vertelde over de mindere kant van Marokko; het feit dat vrouwen niet als gelijke worden behandeld. Dat maakt haar werk een stuk minder plezierig dan het zou kunnen zijn, en zorgt ervoor dat ze hier zeker niet voor lange tijd zal blijven.
Na een week of drie langs de kust te zijn getrokken wilden we door het binnenland naar het noorden. Melijn en Arne, twee vrienden uit Groningen, hadden impulsief een ticket naar Faro gekocht om daar twee en halve week later een weekje met ons rond te trekken, dus onze plannen om eventueel nog richting West Sahara te gaan hebben we even bij moeten spijkeren, voor het eerst in tijden hadden we een deadline.
Het binnenland van Marokko is magnifiek, en niet in één zin uit te leggen. Dit door de verscheidenheid die het land rijk is. Zo bezochten we de ene dag Paradise Valley, een plek die zijn naam eer aan doet. Een tussen de kloven gelegen oase, besprenkeld met palmbomen, prachtige vogels en lege sardineblikjes. Een dag later zetten we koers richting de Sahara, waar we onderweg de Franse stellen achterlieten en een nieuwe Fransoos aan het reisgezelschap toevoegden: Toma. Toma is een 38jarige circusdocent, gespecialiseerd in trapeze en diabolo, die met zijn techno-van het land doortrekt op zoek naar een nieuwe invulling van zijn leven. En hij heeft een pornosnor. In de bergen van Fint, waar we Toma ontmoetten en de reisplannen doorspraken, werden we tijdens het kampvuur vergezeld door een handjevol locals, allen erg gesteld op hun drankje. Zo kwam Ismaël al stomdronken en bewapend met een volle fles whiskey bij het kampvuur zitten, en heeft hij de fles weggetikt terwijl hij zijn engelenstem (van een engel die al veertig jaar dagelijks twee pakjes Javaanse Jongens verslindt) liet weergalmen tussen de heuvels op de maat van de djembé. We werden uitgenodigd om de volgende dag te ontbijten in zijn herberg.
Bij het ontbijt troffen we Ismaël aan met een dik oog en een mank pootje, de arme stakker was 's nachts tijdens de oversteek van het riviertje, waar keien er normaal voor zorgen dat je droog overkomt, meerdermaals finaal tegen de vlakte gegaan. Proost!
Na een bezoek aan filmstad Ouarzazade, waar sfeer en gezelligheid ver te zoeken waren tussen de kale en lege straten, tuften we via kloven van zo'n vijftig meter hoog door naar Merzouga, een steenworp van de Algerijnse grens gelegen, en onze eerste ontmoeting met de Sahara. De Sahara was precies wat we ervan verwachtten; een heleboel zand. Maar wat een ervaring om een duin van ruim dertig meter hoog te beklimmen en uit te kijken over Marokko en Algerije. Het was het omrijden dubbel en dwars waard.
Twee dagen nadat we in de hete zon in de woestijn stonden, reden we alweer door dikke pakken sneeuw in het Atlas-gebergte. De tocht die we naar Marrakesh maakten dwars door de natuurpracht van midden Marokko is denk ik de mooiste tocht die ik ooit heb gemaakt. Kilometerver uitzicht over besneeuwde bergen en enorme valleien, kronkelweggetjes waar ons trouwe bakje met wat verzet omhoog kroop, wat biedt de wereld toch een hoop fijns.
Na Marrakesh besloten we Abdil een berichtje te sturen, die nodigde ons in Fes anderhalve maand ervoor uit om een kijkje te nemen op de hasjboerderij van zijn familie, gelegen in Ketama in het rifgebergte. Abdil was verrukt dat we met hem mee wilden, we verbleven een nachtje op het terrein en kregen een rondleiding door de velden waar zomers de wietplanten metershoog staan, en kregen een kijkje in het proces van wietplant tot hasjklont.
Na afscheid genomen te hebben van Abdil en zijn familie ging het echt gebeuren. Na zes weken en zo'n drieduizend kilometer door Marokko gereisd te hebben, was het tijd om de boot vanuit Tanger Med te nemen naar Europese grond. Daar hebben we drie dagen later met onze vrienden afgesproken om nog een laatste keer van het zuiden van Portugal te genieten, voordat we echt aan de reis naar Nederland zouden beginnen.
Als je het tot hier vol hebt gehouden, typ dan de naam van je lievelingsamfibie in de reacties. Hartelijk dank voor het lezen, over niet al te lang zal het laatste verslag van de reis volgen.
Veel liefs!